Ο Οκτώβρης ή Οκτώβριος είναι ο δεύτερος μήνας του Φθινοπώρου και ο δέκατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες, η ημέρα διαρκεί 11 ώρες και η νύχτα 13. Το όνομα του οφείλεται στη Λατινική λέξη octo, που σημαίνει οχτώ, γιατί στο παλιό Ρωμαϊκό ημερολόγιο, που άρχιζε από το μήνα Μάρτη, είχε την όγδοη θέση. Αργότερα όταν ο Γενάρης και ο Φλεβάρης προστέθηκαν στην αρχή του έτους, ο Οκτώβρης μετακινήθηκε στη δέκατη θέση. Ήταν ο τέταρτος μήνας του αττικού έτους, και ονομαζόταν Πυανεψιών από τα ιερά Πυανέψια ή Πυανόψια, γιορτή προς τιμήν του Απόλλωνα. Ο Οκτώβρης αρχίζει την ίδια ημέρα του χρόνου με τον Γενάρη, εκτός από τα δίσεκτα έτη. Παρατηρούμε ότι στην ορθογραφία του δεν εμπεριέχεται το γράμμα «μ» όπως συμβαίνει με τους διπλανούς του μήνες Σεπτέμβρης, Νοέμβρης κλπ. Μέχρι τις 23 του Οκτώβρη ο ήλιος ευρίσκεται στον αστερισμό του Ζυγού και κατόπιν εισέρχεται στον αστερισμό του Σκορπιού.
 |
Ο Άγιος Δημήτριος έφιππος.
Τοιχογραφία από το Βυζαντινό ναό
Αγ. Γεωργίου στη θέση Άσαρη Ιεράπετρας |
Η μεγάλη θρησκευτική γιορτή του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλύτη και θαυματουργού, προστάτη και Πολιούχου της Θεσσαλονίκης στις 26 του μήνα, έχει δώσει στον Οκτώβρη την προσωνυμία «Αϊ Δημητριάτης». Η γιορτή αυτή θεωρείται από το λαό μας η αρχή του χειμερινού εξαμήνου, όπως συμβαίνει με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου στις 23 του Απρίλη για την αρχή του θερινού εξαμήνου. Τον Οκτώβρη έχομε το «μικρό καλοκαιράκι» ή το «καλοκαίρι του Αγίου Δημητρίου» όπως λέγεται, λόγω της καλοκαιρίας που επικρατεί κατά κανόνα το τελευταίο δεκαήμερο του μήνα. Επίσης τον συναντούμε ως Βροχάρη λόγω των ευεργετικών βροχών που πέφτουν στη διάρκεια του. Ο Οκτώβρης είναι ο μήνας με τα πρωτοβρόχια, και τα χρυσάνθεμα, που τα ακούμε ως Αγιοδημητριάτικα ή Οκτωβρούδια, έχουν την τιμητική τους. Είναι η εποχή που ανθίζουν τα κυκλάμινα, όμορφο λουλούδι που το έκανε τραγούδι ο Γιάννης Ρίτσος: «Κυκλάμινο, κυκλάμινο στου βράχου τη σχισμάδα…». Το όργωμα και η σπορά είναι οι κύριες γεωργικές εργασίες τον Οκτώβρη, καθώς επίσης το φύτεμα φυτών, και των χειμωνιάτικων λαχανικών. Οι κτηνοτρόφοι κατεβάζουν τα κοπάδια τους στα χειμαδιά, και οι κρασοπαραγωγοί ανοίγουν ανήμερα του Αγίου Δημητρίου τα βαρέλια με το καινούργιο κρασί. Στην Κρήτη η δοκιμή των κρασιών γίνεται μια βδομάδα αργότερα, στις 3 Νοέμβρη, του Αϊ Γιώργη του «μεθυστή».
 |
Ανήμερα του Αγίου Δημητρίου οι κρασοπαραγωγοί
ανοίγουν τα βαρέλια με το καινούργιο κρασί. |
Εκτός από τον Άγιο Δημήτριο η εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Λουκά στις 18. Ο Λουκάς ήταν ιατρός, αλλά και πολύ καλός ζωγράφος κι έχει ιστορήσει αρκετές προσωπογραφίες της Θεοτόκου. Είναι ο συγγραφέας του τρίτου Ευαγγελίου, και των Πράξεων των Αποστόλων. Στις 3 του μήνα η Αθήνα γιορτάζει τον Πολιούχο της Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη. Πολύ σημαντικά είναι και τα ιστορικά γεγονότα του μήνα με σημαντικότερο εκείνο του ηρωικού «ΟΧΙ» του Πρωθυπουργού της Ελλάδας Ιωάννη Μεταξά στις αξιώσεις της Ιταλίας και η κύρηξη του πολέμου κατά της χώρας μας. Στις 12 Οκτωβρίου 1944 έχομε την απελευθέρωση της Αθήνας από τις κατοχικές δυνάμεις. Λίγες δεκαετίες πριν, στις 26 Οκτωβρίου 1912 0 Ελληνικός Στρατός εισέρχεται νικηφόρα στη Θεσσαλονίκη και την απελευθερώνει.
Τυπικός και ο φετινός Οκτώβρης με τα πρωτοβρόχια του. Ευεργετικές οι βροχές που έπεσαν, θα μπορούσε να ήταν και περισσότερες. Το βροχόμετρο του Μ/Σ Meteoart κατέγραψε 68 χιλιοστά βροχής, έναντι 113 του περυσινού Οκτώβρη. Η θερμοκρασία ήταν σε κανονικά για την εποχή επίπεδα.
ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ: Μέση 18.5 βαθμοί Κελσίου, μέγ. 28.7 ελάχ. 12.5
ΣΧ. ΥΓΡΑΣΙΑ: Μέση 65%, μέγ. 92% ελάχ. 39%
ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΗ: 68 mm
ΗΜΕΡΕΣ ΒΡΟΧΗΣ: 7
ΑΝΕΜΟΙ: Επικρατέστεροι οι βόρειοι, μέγ. ταχ. 55Km/h
ΗΛΙΟΦΑΝΕΙΑ: 192 ώρες
ΒΑΡ. ΠΙΕΣΗ: Μέση, επίπεδο θάλασσας 1016 mb
Τα στοιχεία αφορούν την περιοχή του Αγίου Νικολάου και έχουν ληφθεί από το Meteoart.
